17-ÇANAKKALE
ADAÇAYI YAPRAKLI LADEN (CISTUS SALVIIFOLIUS L.)
Cistaceae familyasından ve yaygın olarak Akdeniz bölgesinde yetişen bir çalı türüdür. Çok yıllık ömür uzunluğuna sahiptir.
AK KAPLANOTU (DORYCNIUM GRAECUM (L.) SER.)
Cinsin Türkçe resmî adı olan “kaplanotu” aynı zamanda papatyagillere bağlı Doronicum cinsinin de Türkçe resmî adıdır.
AK MENEKŞE (VIOLA ALBA BESSER)
Doğal olarak Avrupa ve batı Asya’da yayılış gösterir. 4 ila 15 cm büyüyebilir. Gövde görülmez. Sitolonlar kısa, sürgünler ince ve kısadır ya da hiç sitolon görülmez. Kulakçıklar şeritsi mızraksı, uzun saçaklı ve salgılıdır. Yapraklar yumurtamsı yüreksi, sivri, dişli ve 3 cm civarındadır.
AYVA (CYDONIA OBLONGA MILLER)
Ayva, gülgiller familyasından 4–5 m boylanan, kırmızı kahverengi gövdeli meyve ağacıdır. Derine gitmeyen yüzeysel kök sistemine sahiptir.
BALOTU (LAMIUM PURPUREUM L.)
Lamium purpureum (Eflatun çiçekli ballıbaba), Lamiaceae (ballıbabagiller) familyasından nemli ve verimli topraklarda yetişen kırmızı-eflatun çiçekli bir yıllık bir ballıbaba türü. Halk ağzında kırmızı ısırgan olarak da adlandırılır.
BATALAK (HEDYSARUM VARİUM)
Papilionaceae familyasından bozkır, çıplak yamaçlar, meşe korulukları, nadas tarlaları ve ekilmiş yerler de yetişen ot türüdür. Çok yıllık ömür süresine sahiptir.
BEYAZ DAĞ SALEBİ (ORCHIS TRIDENTATA SCOP.)
Neotinea tridentata, Salepgiller ailesine bağlı, katranalacası olarak bilinen, bir orkide türüdür. Güney Avrupa'dan İspanya ve Türkiye arasında, kuzeyde Kırım, Polonya ve Almanya'da doğal olarak yayılış gösterir.
BEZELYE (PISUM SATIVUM L.)
Fabaceae familyasından, Akdeniz bölgesinde yetişen bir ot türüdür. Tek yıllık ömür uzunluğuna sahiptir.
BODUR SÜSEN (IRIS SUAVEOLENS BOISS. ET REUTER)
Iris suaveolens, Süsengiller ailesine bağlı, bodur süsen olarak bilinen, bir süsen türüdür. Doğal olarak doğu Avrupa, Balkanlar ve Türkiye'de görülür. ris suaveolens 8 ila 14 cm büyüyebilir. Yaprakla 0.5 ila 1 cm genişliğinde, grimsi yeşil renkli, orak biçiminde ve zaman zaman morumsu kenarlıdır.
BÜYÜK BALLIBABA (LAMIUM AMPLEXICAULE L.)
Bitki doğal olarak Asya, kuzey Afrika ve Avrupa’da yayılış gösterir.5 ila 30 cm büyüyebilir. Gövde uzun ve ince tüylerle kaplıdır. Yapraklar karşılıklı dizilişli, yuvarlak, 2 ila 3 cm çapında ve kenarları lobludur. Çiçekler pembe ile mor arası renklerde, 1,5 ila 2 cm uzunluğundadır.
ÇAM SALEBİ (ANACAMPTIS PYRAMIDALIS)
Salepgiller ailesine bağlı, sivri salep olarak bilinen bir orkide türüdür. 20 ila 50 cm boylanabilen bir türdür. Çiçek kurulu çok sayıda çiçek barındırır. Çiçekler kırmızı ya da koyu ila açık gül renklidir.
ÇAYIR GÜZELİ (BELLIS PERENNIS L.)
Asteraceae familyasına ait ve Avrupa-Sibirya bölgesinde bulunan otsu bir türdür. Çok yıllık ömür uzunluğuna sahiptir.
ÇİRİŞ OTU (ASPHODELUS AETIVUS)
Asphodelaceae familyasından Akdeniz de yetişen bir ot türüdür. Çok yıllık bir ömür süresine sahiptir.
ÇİT SARMAŞIĞI (CALYSTEGIA SEPIUM L .R.BR.)
Convolvulaceae familyasından ve yaygın olarak nehirler, göllerin kenarları, çitler veya çorak yerlerin yükseklerinde yetişen bir ot türüdür. Çok yıllık ömür yapısına sahiptir.
DAĞ ÇİLEK (FRAGARIA VESCA L.)
Fragaria vesca, yabani çilek ya da dağ çileği, ormanlık veya çalılık alanlarda yetişen meyve. Mayıs çileği reçeli ve şurubu yapılabildiği gibi, taze toplanıp yenilebilir. Türkiye'de Karadeniz Bölgesi'nde çaylık ve fındıklıklarda da görülür.
DAĞ LALESİ (ANEMONE BLANDA SCHOTT ET KOTSCHY )
Tür yakın zamanda Anemonoides cinsine alınmıştır ve bilimsel adı artık şu şekilde olacaktır: Anemonoides blanda. 25 cm büyüyebilir ve 15 cm genişliğe ulaşabilir. Yapraklar yeşil renkli ve bölünmüştür.
DAĞ SÜMBÜLÜ (MUSCARİ NEGLECTUM GUSS.)
Liliaceae familyasına ait K. Afrika, GD. İngiltere, O. Rusya, B. Suriye, Kıbrıs, Kafkasya, İran’ da bulunan otsu bir türdür. Çok yıllık ömür uzunluğuna sahiptir.
DİKEN OTU (PALLENİS SPİNOSA L.)
Compositae familyasından, yol kenarları, kayalık zemin ve kireçtaşı uçurumunda bulunan ot türüdür. Tek yıllık ömür süresine sahiptir.
DÜĞÜN ÇİÇEĞİ (RANUNCULUS REPENS L.)
Bitki doğal olarak Asya, kuzey Afrika ve Avrupa’da yayılış gösterir. Süs bitkisi değeri nedeniyle dünyanın büyük bölümünde işgalci hale gelmiştir. 50 cm büyüyebilir. Gövde yatıktır ve bunlar bağımsız kökler oluşturur, bu eklemlerden yeni bitkiler çıkar.
GÖKNAR (ABIEST)
Göknar ya da köknar, çamgiller familyasının Abies cinsinden iğne yapraklı ağaç türlerine verilen ad. 40m’ye kadar boylanabilir.
GÜMÜŞİ IHLAMUR (TİLİA ARGENTEA DESF)
Tiliaceae familyasından, yaprak dökmeyen ormanlarda yetişen ağaç türüdür. Çok yıllık ömür süresine sahiptir.
GÜRGEN (CARPINUS BETULUS)
Adi gürgen, huşgiller familyasından kerestesi değerli bir orman ağacı türü. Dağılımı Avrupa'yı, Orta Avrupa'yı, İngiltere'nin güneyine ve İsveç'in güneyine kadar uzanan geniş bir yelpazeye sahiptir.
HODAN (BARAGO OFFİCİNALİS L.)
Boraginaceae familyasından bir yıllık bitki türü. Anavatanı Suriye'dir. Güney Amerika, Kuzey Afrika ve Anadolu'da yayılış yapmasına karşın Akdeniz rejyonun dada doğallaşmıştır. Beş dar yaprak üzerinde, beş üçgen sivri yaprakları ile mükemmel bir görünümü vardır.
IHLAMUR (TILIA CORDATA)
Gövde koyu kahverengi ve olukludur. Genç dallar yeşil ila kırmızımsı kahverengidir.
İĞ AĞACI (EUONYOMUS LATİFOLİUS L.)
Celastraceae familyasından çalılıklar da ve ormanlarda yetişen bir ağaç türüdür. Çok yıllık ömür süresine sahiptir.
KADİFE ÇİÇEĞİ (CALENDULA ARVENSIS L.)
Calendula arvensis, yaygın olarak tarla kadife çiçeği olarak bilinen papatyagillerden bir çiçekli bitki türüdür. Orta ve Güney Avrupa'ya özgü olup dünya çapında tanıtılan bir tür olarak bilinir. Calendula arvensis, 10–50 cm boyunda bir veya iki yıllık bir otsu bitkidir.
KANARYAOTU (SENECIO VERNALIS WALDST. ET KIT.)
Ülkemizde “kanaryaotu” olarak bilinen bu tür, Batı Asya, Kafkasya, Orta Asya, Orta ve Doğu Avrupa’da yayılış gösterir. Sarı renkli çiçeklere sahip, 40 cm’ye kadar boylanabilen tekyıllık bir bitkidir.
KARA BALLIBABA (BELLARDİA TRİXAGO)
Scrophulariaceae familyasından kum, ıslak çayırlıklar, tahıl tarlasın da yetişen ot türüdür. Tek yıllık bir ömür süresine sahiptir.
KARAÇAM (PINUS NIGRA)
Pinus nigra ağırlıklı olarak dağlık alanlarda olmak üzere Avrupa ve Anadolu'da geniş fakat parçalı bir dağılıma sahip hızlı büyüyen bir kozalaklı ağaçtır.
KAYIN (FAGUS)
Kayın kayıngiller familyasının Fagus cinsinden değerli orman ağaçlarına verilen ad.Kışın yaprağını döken orman ağaçlarıdır. Sürgünler pseudoterminal tomurcukludur ve yan tomurcuklar iki sıralı sarmal dizilirler.
KEKLİK OTU (ORİGANUM VULGARE)
Labiatae familyasından kuru tepe ve kaya yamaçları, kalkerli ve kalkersiz toprak, konifer veya karışık ormanlar da yetişen ot türüdür. Çok yıllık ömür süresine sahiptir.
KESTANE (CASTANEA SATIVA)
Kayıngiller familyasında anavatanı güney Avrupa ve Asya olan 20–35 m boy 2 m çap yapabilen bir kestane türü.
KINZI (CORIANDRUM SATIVUM L.)
Apiaceae familyasına ait ve ülkemizde Isparta Burdur Konya illerinde bulunan otsu bir türdür. Tek yıllık ömür uzunluğuna sahiptir.
KIR TİRFİLİ (TRIFOLIUM CAMPESTRE SCHREB.)
Yaygın olarak şerbetçiotu yoncası, tarla yoncası ve alçak şerbetçiotu yoncası olarak bilinen trifolium campestre, kuru, kumlu otlak habitatlarında, tarlalarda, ormanlık alanlarda, yol kenarlarında, çorak arazilerde ve ekili arazilerde yetişen, Avrupa ve Batı Asya'ya özgü bir çiçekli bitki türüdür.
KIRKBATIRAN (ECHIUM PLANTAGINEUM L.)
Tüylü ve dizilişli yapraklar 14 cm uzayabilir. Genç bitkiler oval yapraklarla tabanda rozet oluşturur. Rozet yaprakları saplıdır. Gövdedeki yapraklar dar ve küçük, sapsız ve yüreksidir. Çiçekler sapsızdır. Gövde sert tüylerle kaplıdır. Popüler bir süs bitkisidir.
KIZILÇAM (PINUS BRUTIA)
Kızılçam, Çamgiller familyasından Doğu Akdeniz Havzasına özgü, elverişli yetişme ortamlarında 25 metreye kadar boylanma yapabilen bir çam türüdür. Akdeniz ikliminin müşir türlerinden olup tipik bir ışık ağacıdır.
KOKULU YONCA (MELILOTUS OFFICINALIS(L.) DESR.)
Fabaceae familyasından, tahrip edilmiş yerlerde yetişen ot türüdür. Tek yıllık ömür uzunluğuna sahiptir.Yapraklar üç yaprakçıklı birleşik, yaprakçıklar eliptik, alt yaprakların sapının dibinde çift olarak bulunan minik yapraklar (kulakçık) tam kenarlıdır.
KOKULU YONCA (MELİLOTUS İNDİCA (L.) ALL.)
Papilionaceae (Fabaceae) familyasına ait genellikle Avrasya’da görülen otsu bir türdür. Tek yıllık ömür uzunluğuna sahiptir.
KORU MÜRDÜMÜĞÜ LATHYRUS AUREUS (STEV.) BRANDZA)
Bitki doğal olarak Balkanlar ve Kafkasya’da yayılış gösterir. 50 ila 80 cm büyüyebilir. Gövde sağlam, dik ve seyrek tüylüdür. Yapraklar teleksi, kılçıklı, yaprakçıklar 3 ila 5 çift halinde, yumurtamsı, tepede sivri ila sipsivridir.
KUŞ FİĞİ (VICIA CRACCA L.)
Vicia cracca, Avrupa ve Asya'ya özgü bir fiğ türüdür. Diğer kıtalarda, yaygın bir ot olduğu Kuzey Amerika da dahil olmak üzere tanıtılan bir tür olarak ortaya çıkar. Genellikle eski alanlar ve yol kenarındaki hendekler de dahil olmak üzere rahatsız habitatlarda görülür.
KUZU KULAĞI (RUMEX PULCHER L.)
Ortak adı kuzu kulağı ile bilinen Polygonaceae ailesindeki çiçekli bir bitki türüdür. Avrasya ve Kuzey Afrika'ya özgüdür ve Kuzey Amerika'nın bölümleri de dahil olmak üzere başka bir yerde tanıtılan bir tür ve yol kenarı otu olarak bulunabilir.
LADEN (CISTUS CRETICUS)
Cistaceae familyasından ve yaygın olarak Akdeniz bölgesinde yetişen bir çalı türüdür. Çok yıllık ömür uzunluğuna sahiptir.
MAVİ TASKESEN (LITHOSPERMUM PURPUROCAERULEUM L.)
Boraginaceae familyasına ait Avrupa-Sibirya’da görülen otsu bir türdür. Çok yıllık ömür uzunluğuna sahiptir.
MELEZ BAKLA (VICIA HYBRIDA L.)
Melez bakla (Vicia hybrida) Baklagiller (Fabaceae) ailesinden, sarı çiçekli, tek yıllık , otsu bir türdür. Çiçeklenme Mart-Mayıs arasında, çiçek sapı çanaktan kısa, çiçekler tekil, 20-31 mm, kükürt sarısı, çanak 8-10 mm, biraz dışbükey, ağız hafif asimetrik, cılız tüylüdür.
MEŞE (QUERCUS SP.)
Meşe, Kayınkiler familyasından kapalı tohumlu bir bitkidir. Doğal yayılım alanı Avrupa ve Kafkasya'nın batisini içeren ağaç, ılıman bölgelerde yetişebilir.
MÜRDÜMÜK (LATHYRUS SATIVUS L.)
Fabaceae familyasından ve Doğu Akdeniz, Karadeniz ve Sibirya da yetişen hoş kokulu, tırmanıcı ve kolay yetişen bir ot türüdür. Tek ve çok yıllık ömür uzunluğuna sahiptir.
NERGİS (CALENDULA ARVENSIS L.)
Asteraceae familyasına ait Orta ve Güney Avrupa’da bulunan otsu bir türdür. Tek yıllık ömür uzunluğuna sahiptir. 10–50 cm boyunda bir veya iki yıllık bir otsu bitkidir. Yapraklar ince ve mızrak şeklindedir, tüylü gövdeden yaprak sapları üzerinde taşınır.
NOHUT MÜRDÜMÜĞÜ (LATHYRUS CICERA L.)
Fabaceae familyasından, meşe çalılığı, Pinus brutia ormanı, kayalık yamaçlar, bağlar, tahıl ve nadas tarlaların da yetişen ot türüdür. Tek yıllık ömür uzunluğuna sahiptir.
ÖKSÜRÜK OTU, KABALAK (TUSSILAGO FARFARA L.)
Asteraceae familyasına ait Avrupa-Sibirya’da bulunan otsu bir türdür. Çok yıllık ömür uzunluğuna sahiptir.4 ila 15 cm büyüyebilir. Ancak meyve zamanı 30 cm boya ulaşır. Taban yapraklar saplıdır ve yaprak ayası 10 ila 20 cm çapındadır. Bunlar çiçekler solduktan sonra gelişmeye başlar.
PAPATYAGİLLER (ASTERACEAE)
Asteraceae, iki çenekliler sınıfından bir bitki familyasıdır. Familyanın ismi yıldız seklinde çiçekleri bulunan bir cins olan Aster türünden gelmektedir. Genellikle otsu, çok azı çalı, agaç ve lian seklindedirler.
PAVLONYA (PAULOWNIA KAWAKAMII)
Yaygın olarak safir ejderha ağacı olarak bilinen Paulownia kawakamii, Paulowniaceae familyasında bir ağaç türüdür. Ağacın anavatanı Tayvan, doğu Çin ve Japonya'dır. Yaprak dökendir ve erken ilkbaharda yapraklar görünmeden önce birçok büyük menekşe çiçeği taşır.
SARI KANTARON (HYPERICUM PERFORATUM L.)
Sarı kantaron, Kılıç otu, Mayasıl otu ve Koyunkıran adlarıyla da bilinir. Sarı kantarongiller familya’sındaki Hypericum cinsinin çiçekli bitki tip türüdür. Dünyanın birçok yerinde bulunan bir bitkidir.
SARI ORMANGÜLÜ (RHODODENDRON LUTEUM SWEET)
Ericaceae familyasından ve Karadeniz bölgesinde yetişen bir ağaç türüdür. Çok yıllık bir ömür uzunluğuna sahiptir. En fazla 3–4 m'ye kadar boylanabilir. Çoğunlukla yere yatkın sık dallı, kışın yaprağını döken çalıdır. Sarı renkli, keskin kokulu çiçekler gayet boldur.
SIĞIR DİLİ (ANCHUSA AZUREA)
Bitki doğal olarak Avrupa, bati Asya'da yayılış gösterir. Nadiren soluk ya da beyaz renkli olabilir. Taç tüpü 6 ila 10 mm uzunluğunda, loblar 5 ila 8 mm uzunluğundadır.
ŞAM ÇÖREK OTU (NİGELLA DAMASCENA L.)
Ranunculaceae familyasına ait G. Avrupa, KB. Afrika, Kafkasya, Kıbrıs, B. Suriye, İran’da görülen otsu bir türdür. Tek yıllık ömür uzunluğuna sahiptir.
ŞİMAL ZARÇİÇEĞİ (PETRORHAGİA SAXİFRAGA)
Caryophyllaceae familyasından, yamaçlar ve kıyılarda bulunan ot türüdür. Çok yıllık ömür süresine sahiptir. Çok yıllık Ağaçsı bir tabandan, tüysüzden kabuklu-tüylüye kadar çok sayıda gövde yay şeklinde yükselerek dikleşir.
TARLA SARMAŞIĞI (CONVOLVULUS ARVENSIS L.)
Convolvulaceae familyasından ve kumlu bozkır, nadas tarlaları, hendeklerin kenarlarının üzerinde, nehirler ve göllerde yetişen bir çalı türüdür. Çok yıllık ömür uzunluğuna sahiptir.
TEKNECİK (MEDİCAGO ORBİCULARİS (L.) BART.)
Papilionaceae (Fabaceae) familyasına ait Akdeniz bölgesi, Suriye Çöl, K. Irak, İran, Türkistan ‘ da görülen otsu bir türdür. Tek yıllık ömür uzunluğuna sahiptir.
TİLKİKUYRUĞU (ALOPECURUS MYOSUROIDES HUDSON)
Alopecurus myosuroides, Avrasya'ya özgü, nemli çayırlarda, yaprak döken ormanlarda ve ekili ve atık arazilerde bulunan yıllık bir çimdir. Aynı zamanda ince çayır tilki kuyruğu, kara çimen, seğirme otu ve siyah seğirme olarak da bilinir.
TURP OTU (RAPHANUS RAPHANISTRUM L.)
Ülkemizde eşek turpu olarak bilinen bu bitki, Batı Asya, Avrupa ve Kuzey Afrika’da doğal olarak yayılış gösterir. Beyaz, soluk pembe, leylak veya sarı renkli çiçeklere sahip, 50 cm’ye kadar boylanabilen tek yıllık bir bitkidir.
TÜYLÜ NANE (MENTHA LONGİFOLİA (L.) HUDSON)
Labiatae (Lamiaceae) familyasına ait Ege, Kıbrıs, Lübnan, KB. İran, K. Irak’ da bulunan otsu bir türdür. Çok yıllık ömür uzunluğuna sahiptir.
YABANİ HARDAL (SINAPIS ARVENSIS L.)
Brassicaceae familyasına ait Orta ve Güney Avrupa ve Asya’da bulunan otsu bir türdür. Tek yıllık ömür uzunluğuna sahiptir.
YARA OTU (PRUNELLA VULGARİS L.)
Labiatae familyasından, tarlalar, korular, yol kenarları, nemli kenarlar ve dereler de yetişen ot türüdür. Çok yıllık ömür süresine sahiptir.
YEMENİ GEVENİ (ASTRAGALUS SUBEROSUS)
Papilionaceae familyasından dağlar, tarlalar, çorak yerler de yetişen bir ot türüdür. Tek ve çok yıllık bir ömür süresine sahiptir.
YER FESLEĞENİ (MERCURIALIS ANNUA L.)
Euphorbiaceae familyasından ve kireç taşlı yamaçlar, Pinus ormanı, firigana, boş alanlar da yetişen bir ot türüdür. Tek yıllık bir ömür uzunluğuna sahiptir.
YILANDİLİ (PLANTAGO LANCEOLATA L.)
Araceae familyasındaki bir ormanlık çiçekli bitki türüdür. Avrupa'nın çoğunda, Türkiye ve Kafkasya'da yerlidir.
YILDIZ YONCA (TRİFOLİUM STELLATUM L)
Papilionaceae familyasından, yol kenarları, tarlalar ve çalılık arasında yetişen ot türüdür. Tek yıllık ömür süresine sahiptir.
YOĞURT OTU, DİLKANATAN (GALIUM APARINE L.)
Rubiaceae familyasına ait Avrupa, Asya ve Amerika’da görülen otsu bir türdür. Tek yıllık ömür uzunluğuna sahiptir.
ZEHİRLİ YONCA (DORYCNIUM PENTAPHYLLUM)
Türün bilimsel adı yakın zamanda Lotus dorycnium olmuştur. Alttür ise Lotus herbaceus. 5 ila 60 cm büyüyebilir. Yapraklarda eksen yoktur, yaprakçıklar 4 ila 20 mm uzunluğunda ve 1 ila 6 mm genişliğinde, dikdörtgensi ters yumurtamsı ila şeritsi ters mızraksı, tüylüdür
ZİFİN (RHODODENDRON LUTEUM SWEET)
Rhododendron luteum, Ericaceae familyasından bir ormangülü türü. En fazla 3–4 m'ye kadar boylanabilir. Çoğunlukla yere yatkın sık dallı, kışın yaprağını döken çalıdır. Sarı renkli, keskin kokulu çiçekler gayet boldur.