29-GÜMÜŞHANE
ACI SÜPÜRGE (CENTAUREA VIRGATA LAM.)
30 ila 70 cm büyüyebilir. Tabana doğru odunsu, birkaç gövdeli ve çok dallıdır. Yapraklar ağsı tüylü, alttakiler derin teleksi ve çiçeklenme zamanı kurur, ortadakiler az teleksi ve üsttekiler basittir. Çiçek başı tek ya da sıklıkla dalların ucunda iki adettir.
ALA KÖRIGEN (CORONILLA ORIENTALIS MILLER)
40 cm`ye kadar boylanabilen, çok yıllık, otsu bir bitkidir. Yapraklar 7-11 kamamsı yaprakçıklı birleşik ve mat yeşil renktedir. çiçeklenme dönemi Mart-Temmuz ayları arasında, çiçekler 12-18 mm uzunlukta, 3-9`u birarada şemsiye çiçek durumlu, sarı renktedir.
ALIÇ (CRATAEGUS MONOGYNA)
Adi alıç, gülgiller familyasından bir alıç türü. Ormanlarda yetişir. İlkbaharda açan çiçekleri beyaz ve pembedir. Meyveleri 6–10 mm çapında kırmızı ya da esmer kırmızıdır.
ALTUNBAŞ OTU (HELİCHRYSUM PALLASİİ)
Compositae familyasından, kayalık, yamaç ve steplerde yetişen ot türüdür. Çok yıllık ömür süresine sahiptir.
ASLANDİŞİ (LEONTODON CRISPUS VILL.)
Ülkemizde “aslandişi” ismiyle bilinen bu tür, Güneydoğu Avrupa, Güneybatı Rusya, Kırım, Türkiye ve Kafkasya'da yayılış gösterir. Sarı renkli çiçeklere sahip, boyları 50 cm'ye kadar uzayan çokyıllık bir bitkidir.
BATAKLIK NERGİSİ (CALTHA POLYPETALA)
Bataklık-kadife çiçeği ve kral fincanı olarak bilinen Caltha palustris, Kuzey Yarımküre'nin ılıman bölgelerindeki bataklıklara, bataklıklara, hendeklere ve ıslak ormanlık alanlara özgü düğün çiçeği ailesinin küçük ila orta boy çok yıllık otsu bir bitkisidir.
BEYAZ CIVANPERÇEMI (ACHILLEA MILLEFOLIUM L.)
Bilimsel adı Achillea millefolium olan civanperçemi, birleşikgillerden, birçok türü olan bir kır bitkisidir.
BÖĞÜRTLEN (RUBUS CANESCENS DC.)
Rosaceae familyasına ait Avrupa-Sibirya taraflarında görülen çalı türüdür. Çok yıllık ömür uzunluğuna sahiptir.
CEVIZ (JUGLANS REGIA )
25 metreye kadar büyüyebilir. Kabuk gençken zeytin yeşili, yaşlı iken gümüşî gri renklidir ve parlaktır. Tomurcuklar pullu ve sapsızdır. Kalın silindirik, gri kahverengi, çıplak olan sürgünler üzerinde gözle görülebilecek büyüklükte ve çok sayıda beyaz kovucukları bulunur, sürgün özü bölmelidir.
ÇAM (PINACEAE)
Çam, Pinaceae familyasından Pinus cinsinden orman ağaçlarını içeren iğne yapraklı türlere verilen ad.
ÇAN ÇİÇEĞİ (CAMPANULA STRICTA L.)
Çan çiçeği, çan çiçeğigiller familyasından bir, iki ya da çok yıllık bitkilerin ortak adı. Adlarını çiçeklerinin çan şeklinde olmasından alır. Latince'de Campanula küçük çan anlamına gelir. Çiçekleri için bahçelerde ve saksılarda süs bitkisi olarak yetiştirilir.
ÇAYIR GÜZELİ (BELLIS PERENNIS L.)
Asteraceae familyasına ait ve Avrupa-Sibirya bölgesinde bulunan otsu bir türdür. Çok yıllık ömür uzunluğuna sahiptir.
ÇIĞIŞTAK (SİLENE ARMENA)
Çığıştak Otu, bitkiler aleminin kapalı tohumlular şubesinde iki çenekliler sınıfında karanfilgiller familyasından olan bir bitkidir.
DAĞ HIYARI (CERASTIUM GNAPHALODES FENZL)
30 ila 45 cm büyüyebilir. Kazık kökü incedir. Gövde dallı, dik ya da yükselici biçimde, kıllıdır. Yapraklar 2 ila 3 cm uzunluğunda, kaşıksı ila genişçe eliptik ila neredeyse dairesel, tepede küt ve kıllıdır.
DAĞ KEKİĞİ (THYMUS LEUCOTRİCHUS)
Labiatae familyasından, dağ stepleri ve kayalık yamaçlarda yetişen çalı türüdür. Çok yıllık ömür süresine sahiptir.
FATMANAOTU (SALVIA VIRGATA JACQ.)
Ülkemizde “fatmanaotu” ismiyle bilinen bu tür, Asya ve Güneydoğu Avrupa’da doğal olarak yetişir. Menekşe-mavi, leylak veya nadiren beyaz renklerde çiçeklere sahip, 100 cm’ye kadar boylanabilen çokyıllık otsu bir bitkidir.
FILISKIN (ACINOS ROTUNDIFOLIUS PERS)
10-15 cm boyunda kuvvetli kokusu olan bir bitkidir. yapraklari kisa sapli olup, oval seklindedir. çiçekleri morumsu pembedir. terkibinde uçucu yag (pulegon) vardir.
GELİN PARMAĞI (SEMPERVIVUM ARMENUM BOISS.)
Kaya çatlaklarında, taş aralarında ve duvarlarda yetişir.
GÖKNAR (ABIEST)
Göknar ya da köknar, çamgiller familyasının Abies cinsinden iğne yapraklı ağaç türlerine verilen ad. 40m’ye kadar boylanabilir.
GÜL MÜRDÜMÜĞÜ (LATHYRUS ROSEUS STEV.)
30 ila 1800 metre yükseklikteki fındıklıklar ile ladin, çam ve meşe ormanlarında yetişmektedir. Mayıs ve Temmuz ayları arasında çiçeklenir. 80 ila 150 cm uzunluğa erişebilen gül mürdümüğü süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir.
GÜVE OTU (HELİCHRYSUM GRAVEOLENS)
Compositae familyasından, Pinus nigra orman açıklığı ve dağlık meralardaki ıslak topraklı çukurlarda yetişen ot türüdür. Çok yıllık ömür süresine sahiptir.
HACIOSMANOTU (STACHYS ANNUA L.)
Hacıosmanotu bitkisi, çok ya da zaman zaman iki yıllık bir bitkidir. Çanak tüpü boyunca yaslanıcı havlı ve birkaç yayık tüylüdür. Gövde yatık, tüysüzce ve çanak dişleri mızraksı bizsidir.
HASEKİ KÜPESİ (AQUILEGIA OLYMPICA)
Aquilegia Ranunculaceae familyasına bağlı sulak çayır, piceae ormanların da yetişen otsu bir bitkidir. Çok yıllık bir bitki türüdür.
HIRIGÜRÜ (LATHYRUS ROTUNDIFOLIUS WILLD.)
Kafkasya, Türkiye'nin kuzeydoğusu, Kuzey İran, Kuzey Irak ve Hakkâri'ye endemik olan tür, 1000 ila 2200 metre yükseklikteki çalılıklar, çitler, çok sulu çayırlıklar ve nadas tarlalarında yetişmektedir.
IHLAMUR (TILIA CORDATA)
Gövde koyu kahverengi ve olukludur. Genç dallar yeşil ila kırmızımsı kahverengidir.
İĞ AĞACI (EUONYOMUS LATİFOLİUS L.)
Celastraceae familyasından çalılıklar da ve ormanlarda yetişen bir ağaç türüdür. Çok yıllık ömür süresine sahiptir.
KANARYAOTU (SENECIO VERNALIS WALDST. ET KIT.)
Ülkemizde “kanaryaotu” olarak bilinen bu tür, Batı Asya, Kafkasya, Orta Asya, Orta ve Doğu Avrupa’da yayılış gösterir. Sarı renkli çiçeklere sahip, 40 cm’ye kadar boylanabilen tekyıllık bir bitkidir.
KARA SORMUK(NONEA PULLA (L.) DC.)
Boraginaceae familyasına ait K. Irak, B. ve KB. İran’ da görülen otsu bir türdür. Çok yıllık ömür uzunluğuna sahiptir.
KATIR ÇİĞDEMİ (COLCHICUM SZOVITSII FISCH. ET MEY.)
Ülkemizde “katır çiğdemi” olarak bilinen bu tür, doğu Bulgaristan ve Türkiye’den kuzeybatı Ürdün ve İran’a kadar doğal olarak yetişir. Morumsu-pembe veya beyaz renkte çiçeklere ve mızraksı yapraklara sahip çokyıllık bir bitkidir.
KESTANE (CASTANEA SATIVA)
Kayıngiller familyasında anavatanı güney Avrupa ve Asya olan 20–35 m boy 2 m çap yapabilen bir kestane türü.
KIR ÇİÇEKLERİ (DIANTHUS GRATIANOPOLITANUS)
İnsanlar tarafından özellikle tohumlanmadan ya da dikilmeden doğada yetişen çiçektir. Yine de birkaç karışık türün kir çiçeği çayırları tohum paketlerinde satılmaktadır.
KIRMIZI GÜL (ROSA GALLICA L.)
Rosaceae familyasına ait genellikle Güney ve Orta Avrupa, Kafkasya, Irak taraflarında görülen çalı türüdür. Çok yıllık ömür uzunluğuna sahiptir.
KUŞBAKLASI (LATHYRUS TUKHTENSIS CZECZ.)
Çok yıllık bir bir bitki olup Türkiye’ ye endemiktir. 15-30 cm boyundadır. Gövdesi kanatlıdır.
KUŞBURNU (ROSA CANINA)
Kuşburnu Avrupa, kuzeybatı Afrika ve Bati Asya'da yetişen bir tür bitki. İçi tüylüdür ve çok sayıda tohumu vardır. Sonbaharda olgunlaşır. C vitamini açısından dünyanın en zengin meyvesidir.
KÜÇÜK TURNA GAGASI (GERANİUM PURPUREUM VILL)
Geraniaceae familyasından, kayalık, gölgelik yerler, kıyılar ve tarlada yetişen ot türüdür. Tek yıllık ömür süresine sahiptir.
LADİN (PICEA)
Ladin, çamgiller familyasının Picea cinsinden Kuzey yarıkürenin ılıman ve soğuk bölgelerinde yayılış gösteren ağaç türlerinin ortak adı.
LAZ GAGAGEVENİ (OXYTROPİS ALBANA)
Papilionaceae familyasından, alpin, çayırlık ve çağıllıklarda yetişen ot türüdür. Çok yıllık ömür süresine sahiptir.
MACAR ÜÇGÜLÜ (TRIFOLIUM PANNONICUM JACQ.)
Trifolium pannonicum , mızrak şeklinde, koyu yeşil yapraklı, çok yıllık, tırmanmayan, küme oluşturan bir bitkidir. Dik tüylü gövde yaklaşık 40-80 cm yüksekliğe ulaşabilir.
MAZI MEŞESİ (QUERCUS INFECTORIA)
Mazı meşesi, kayıngiller familyasından her dem yeşil bir meşe türü. 12 m'ye kadar boylanır. 60–70 cm çap yapar.
MEŞE (QUERCUS SP.)
Meşe, Kayınkiler familyasından kapalı tohumlu bir bitkidir. Doğal yayılım alanı Avrupa ve Kafkasya'nın batisini içeren ağaç, ılıman bölgelerde yetişebilir.
MİS GEVEN (ASTRAGALUS FRAGRANS WILLD.)
Papilionaceae familyasından pinus ormanı, otlu yamaçlar da yetişen ot türüdür. Çok yıllık bir ömür süresine sahiptir.
ÖKSÜRÜK OTU, KABALAK (TUSSILAGO FARFARA L.)
Asteraceae familyasına ait Avrupa-Sibirya’da bulunan otsu bir türdür. Çok yıllık ömür uzunluğuna sahiptir.4 ila 15 cm büyüyebilir. Ancak meyve zamanı 30 cm boya ulaşır. Taban yapraklar saplıdır ve yaprak ayası 10 ila 20 cm çapındadır. Bunlar çiçekler solduktan sonra gelişmeye başlar.
PEYGAMBER ÇİÇEĞİ (CENTAUREA KILAEA)
Kilyos peygamber çiçeği, papatyagiller familyasından Türkiye'de endemik olan çok yıllık bir peygamber çiçeği türü.
ROKA (ERUCA SATIVA MILLER)
Brassicaceae familyasına ait genellikle Orta ve Güney Avrupa’da bulunan foetid-otsu bir türdür. Tek yıllık ömür uzunluğuna sahiptir.
SARI ÇAM (PINUS SYLVESTRIS)
Sarıçam, çamgiller familyasından Avrupa'nın hemen her yerinde, Kafkaslar, Sibirya ve Kuzey Asya'da yayılış gösteren çam türü.
SARI ORMANGÜLÜ (RHODODENDRON LUTEUM SWEET)
Ericaceae familyasından ve Karadeniz bölgesinde yetişen bir ağaç türüdür. Çok yıllık bir ömür uzunluğuna sahiptir. En fazla 3–4 m'ye kadar boylanabilir. Çoğunlukla yere yatkın sık dallı, kışın yaprağını döken çalıdır. Sarı renkli, keskin kokulu çiçekler gayet boldur.
TARLA SARMAŞIĞI (CONVOLVULUS ARVENSIS L.)
Convolvulaceae familyasından ve kumlu bozkır, nadas tarlaları, hendeklerin kenarlarının üzerinde, nehirler ve göllerde yetişen bir çalı türüdür. Çok yıllık ömür uzunluğuna sahiptir.
TARLA SARMAŞIĞI (CONVOLVULUS ARVENSIS)
Yapraklar sarmal, ok ucu biçimli, 2-5 cm uzunluğunda, almaşlı dizilişli ve 1 ila 3 cm uzunluğunda sapa sahiptir. Çiçekler trompet şekillidir, beyaz ya da solgun pembe rengindedir ve 5 adet koyu pembe ışınsal çizgi görülür.
TELEKLİ BİTOTU (PEDİCULARİS WİLHELMSİANA)
Scrophulariaceae familyasından, Pinus sylvestris ormanında, dere kenarında bulunan ot türüdür. Çok yıllık ömür süresine sahiptir.
TİTREK (POPULUS TREMULA)
Titrek kavak, söğütgiller familyasından 25 m'ye kadar boylanabilen, silindirik gövde, sık dallı, geniş konik tepeye sahip bir kavak türü.
TOPUZ (ECHINOPS GALATICUS FREYN)
İki ya da çok yıllık dikenli otlardır. Gövde diktir. Yapraklar basit ila 3 derin teleksi, saplı ya da sapsızdır. Çiçek başı tek ve küresel bir başta sıkışık haldedir. Çiçekler beyaz, yeşil ya da mavi renklidir. Cins Avrasya ve kuzey Afrika’ya özgüdür.
TÜYLÜ NANE (MENTHA LONGİFOLİA (L.) HUDSON)
Labiatae (Lamiaceae) familyasına ait Ege, Kıbrıs, Lübnan, KB. İran, K. Irak’ da bulunan otsu bir türdür. Çok yıllık ömür uzunluğuna sahiptir.
YABANİ HARDAL (SINAPIS ARVENSIS L.)
Brassicaceae familyasına ait Orta ve Güney Avrupa ve Asya’da bulunan otsu bir türdür. Tek yıllık ömür uzunluğuna sahiptir.
YABANİ MENEKŞE (VIOLA KITAIBELIANASCHULT.)
Ülkemizde “yabani menekşe” ismiyle bilinen bu tür, Afrika, Asya ve Avrupa’da doğal olarak yetişir. Kremsi-beyaz veya sarı renkte çiçeklere sahip, 12 cm’ye kadar boylanabilen tekyıllık otsu bir bitkidir.
YABANİ TERE (CARDAMINE RAPHANIFOLIA POURR.)
Brassicaceae familyasına ait Avrupa-Sibirya, Hirkan- Karadeniz’ de bulunan otsu bir türdür. Tek, iki veya çok yıllık ömür uzunluğuna sahiptir.
YAKI OTU (EPILOBIUM ANGUSTIFOLIUM L.)
Yapraklar mızrak biçimli ve damarlıdır. Çiçekler dört adet pembe-eflatun taç yaprak taşır. Yapraklarının damarlı yapısı benzersizdir.
YAPIŞKAN OTU (SILENE SAXATILIS SIMS.)
Caryophyllaceae familyasına ait Akdeniz, İran- Turan, Karadeniz’ de görülen otsu bir türdür. Tek, iki, çok yıllık ömür uzunluğuna sahiptir.
YARAMERHEMİ (GERANİUM ASPHODELOİDES)
Geraniaceae familyasından, çayırlıklar da yetişen ot türüdür. Çok yıllık ömür yapısına sahiptir.
YUMURTA GEVENİ (ASTRAGALUS OVATUS)
Papilionaceae familyasından sarp, kayalık yamaçlar da yetişen bir ot türüdür. Çok yıllık bir ömür süresine sahiptir.
ZÜMRA GEVENİ (ASTRAGALUS PONTİCUS PALL.)
Papilionaceae familyasından kuru kıyılar, tarlalar, yol kenarların da yetişen bir ot türüdür. Çok yıllık bir ömür süresine sahiptir.